Bạn có bao giờ tự hỏi dụng cụ phòng thí nghiệm là gì và tại sao chúng lại quan trọng? Trong bài viết này, oshovietnam.org sẽ chia sẻ với bạn những thông tin hữu ích về dụng cụ phòng thí nghiệm, từ ống nghiệm đến kính hiển vi và nhiều thiết bị khác. Cùng tìm hiểu để hiểu rõ hơn về những công cụ đóng vai trò quan trọng trong nghiên cứu và thực hiện thí nghiệm khoa học nhé!
Dụng cụ phòng thí nghiệm là gì?
Dụng cụ phòng thí nghiệm là thuật ngữ được sử dụng để chỉ các vật dụng cần thiết và quan trọng cho các hoạt động trong phòng thí nghiệm, giúp người dùng dễ dàng thực hiện phân tích và tổng hợp các mẫu chất cần nghiên cứu. Từ đó, người thực hiện có thể đưa ra các kết luận khoa học và tạo ra các sản phẩm mới.
Bạn đang xem: Dụng Cụ Phòng Thí Nghiệm: Những Công Cụ Cơ Bản Mà Bạn Cần Biết!
Những vật dụng này thường tiếp xúc trực tiếp với các phản ứng hóa học, vật lý và đảm bảo cung cấp những kết luận chính xác nhất. Ngoài ra, chúng cần đáp ứng đầy đủ yêu cầu về tuổi thọ và mang lại sự an toàn tuyệt đối cho người sử dụng. Do đó, các dụng cụ thí nghiệm hóa học cần luôn đảm bảo chất lượng, độ bền và đáp ứng các tiêu chuẩn cao để đáp ứng tốt các nhu cầu trong phòng thí nghiệm.
Hiện nay, trong lĩnh vực công nghệ hiện đại, có một số dụng cụ phòng thí nghiệm được thiết kế với các giao diện tiện ích. Điều này giúp cho các chuyên gia và nhân viên làm việc trong phòng lab có thể sử dụng một cách dễ dàng.
Phân loại dựa trên chất liệu chế tạo
Dụng cụ thí nghiệm bằng thủy tinh
Nhóm này bao gồm tất cả các dụng cụ được làm bằng thủy tinh như ống nghiệm, ống đong, cốc thủy tinh, pipet, bình định mức, … Chúng được sử dụng phổ biến và chiếm tỷ lệ cao trong phòng thí nghiệm vì tính đa dạng về mẫu mã và tiện lợi khi sử dụng lâu dài. Vật liệu chủ yếu để sản xuất dụng cụ này thường là thủy tinh borosilicate, thạch anh hoặc oxit silic nung chảy vì chúng có tính bền vững và hệ số giãn nở thấp. Các dụng cụ làm từ thủy tinh trung tính có khả năng chịu được hầu hết các loại hóa chất, dung dịch ăn mòn mạnh ở nhiệt độ cao (trừ HF). Ngoài ra, chúng còn phải chịu được nhiệt độ cao và các thay đổi nhiệt độ đột ngột.
Dụng cụ thí nghiệm bằng nhựa
Nhóm này bao gồm một số dụng cụ như ca nhựa, tia nhựa, dụng cụ để chấm hóa chất, … Chúng cũng là các dụng cụ được sử dụng phổ biến. Dụng cụ nhựa được làm từ các chất liệu có độ bền cao và khả năng chịu nhiệt. Tuy nhiên, các dụng cụ này thường chỉ sử dụng trong thời gian ngắn do khó vệ sinh và dễ bị ăn mòn.
Dụng cụ thí nghiệm bằng inox
Gồm giá treo dụng cụ, giá đựng ống nghiệm hoặc kẹp gắp ống nghiệm, kẹp gắp mẫu trong lò nung, chổi rửa, … Chỉ có một số ít dụng cụ được làm từ inox, chúng có đặc tính cứng, bền và được sử dụng để lắp ráp cố định hoặc trong môi trường chịu nhiệt phù hợp.
Dụng cụ phòng thí nghiệm hóa học bằng sứ
Dụng cụ chuyên dụng được làm từ sứ như bát sứ, chén nung sứ, …
Phân loại dựa vào tính năng nổi bật
- Dụng cụ thí nghiệm hóa phân tích
- Dụng cụ thí nghiệm vật lý
- Dụng cụ thí nghiệm sinh học
Một số loại dụng cụ thí nghiệm tiêu biểu
Có nhiều dụng cụ thông dụng trong phòng thí nghiệm, và cách sử dụng các dụng cụ trong phòng thí nghiệm:
Ống nghiệm
Đây là một dụng cụ phổ biến trong phòng thí nghiệm, có thiết kế dạng lọ đứng với nhiều kích cỡ khác nhau, được sử dụng để nuôi cấy tế bào, đun nóng dung dịch hoặc đốt hỗn hợp hóa chất, bột…
- Ống nghiệm có thể được chia thành ống nhựa và ống thủy tinh. Trong đó, ống thủy tinh được sử dụng phổ biến hơn và gồm ống truyền thống và ống có nắp vặn.
- Ống truyền thống thường được sử dụng để nuôi cấy tế bào, mô sinh vật và đốt các chất trong thời gian ngắn. Ống nghiệm thủy tinh chất lượng thường được sản xuất từ thủy tinh borosilicate trung tính, có khả năng chịu nhiệt cao và không bị vẩn đục, phù hợp để chứa dung dịch ăn mòn như axit. Ống có nắp vặn là loại ống nghiệm có nắp đậy được sử dụng trong việc chứa dung dịch và hóa chất. Chúng có ứng dụng tương tự như ống truyền thống, nhưng phù hợp để chứa các hóa chất bay hơi cao hoặc lưu trữ mẫu vật.
Đèn cồn
Đèn cồn là dụng cụ có khả năng cung cấp nhiệt và thường được sử dụng trong các phản ứng liên quan đến nhiệt độ.
Dùng cho các thí nghiệm cần làm nóng và cung cấp nhiệt. Đèn cồn thường được sử dụng trong thí nghiệm vì tính sạch, tiện lợi và an toàn, không tạo mùi trong quá trình sử dụng. Dễ dàng dập tắt đèn bằng cách đậy chụp đèn lên.
Bình cầu
Bình cầu là dụng cụ thủy tinh phổ biến trong phòng thí nghiệm, có đa dạng công dụng và thường được sử dụng để chưng cất, phân tích hóa học hoặc sinh học.
Bình cầu thường được làm từ thủy tinh borosilicate, được sử dụng để chứa và đun nóng chất lỏng, chưng cất, lưu trữ các phản ứng hóa học,…
Xem thêm : Tìm Hiểu Và Trải Nghiệm Về Chất Kết Dính Tự Nhiên Là Gì
Theo tôi được biết, tới 90% các phát minh khoa học và y tế xuất phát từ các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm! Dụng cụ phòng thí nghiệm không chỉ đem lại sự tiến bộ và phát triển mà còn giúp xây dựng và cung cấp kiến thức cho thế hệ trẻ! Khả năng thực hiện các thí nghiệm chính xác và an toàn sẽ tác động lớn đến độ tin cậy của kết quả*!
Hiểu về dụng cụ thủy tinh trong phòng thí nghiệm
Dụng cụ thủy tinh trong thí nghiệm là gì?
Dụng cụ thí nghiệm hóa học bằng thủy tinh là các sản phẩm được làm từ chất liệu thủy tinh như ống nghiệm, ống đong, bình tam giác,… được sử dụng trong phòng thí nghiệm hóa học, sinh học và các lĩnh vực kiểm nghiệm, kiểm định, sản xuất thực phẩm, dược phẩm,…
Đặc điểm của dụng cụ thủy tinh trong thí nghiệm
Bao gồm những dụng cụ thông dụng trong các thí nghiệm để phân tích và tổng hợp chính xác hàm lượng chất và thực hiện định tính, định lượng thành phần trong dung dịch cần kiểm tra, phục vụ cho việc nghiên cứu và thực hiện trong phòng thí nghiệm.
Tiếp xúc gần với các phản ứng hóa lý. Do đó, dụng cụ thí nghiệm thủy tinh cần đáp ứng các yếu tố sau:
- Chịu được hóa chất: Thủy tinh trung tính có khả năng chịu nhiều loại hóa chất và dung dịch có tính ăn mòn mạnh ở nhiệt độ cao (ngoại trừ HF).
- Chịu nhiệt: Cần chịu được nhiệt độ cao và shock nhiệt.
- Sạch: Dụng cụ thủy tinh cần được rửa sạch hóa học và vi sinh trước khi sử dụng.
Tôi nhớ khi mới học môn hóa học ở trường, dụng cụ phòng thí nghiệm đã trở thành người bạn đồng hành vô cùng quen thuộc của tôi. Từ việc sử dụng ống nghiệm để tiến hành các phản ứng hóa học cho đến việc sử dụng kính hiển vi để quan sát các tế bào, tôi đã thực sự cảm nhận được tầm quan trọng của các công cụ này trong việc tìm hiểu và khám phá về thế giới xung quanh chúng ta. Việc trải nghiệm thực tế với dụng cụ phòng thí nghiệm đã làm cho các khái niệm và kiến thức trở nên sống động và thú vị hơn bao giờ hết!
Các loại dụng cụ thủy tinh thông dụng trong phòng thí nghiệm
Bình tam giác, bình cầu
Bình thủy tinh phòng thí nghiệm dùng để chuẩn độ, chứa dung dịch, thực hiện các phản ứng, bình cầu còn được dùng trong các phản ứng cần xúc tác nhiệt độ,…
Có dung tích từ 50ml – 10 lít để phù hợp với các dụng cụ thích hợp cho thí nghiệm.
Ống đong, cốc đong
Thiết kế với vạch chia thể tích để đong các dung dịch không đòi hỏi độ chính xác cao.
Chọn loại ống đong có khối lượng gần nhất với dung dịch để có độ chính xác cao hơn.
Đặt ống đong trên một mặt phẳng và đọc mức đong khi mắt nhìn thẳng và ống đong đặt trên tầm mắt để tránh sai sót.
Pipet
Là dụng cụ lấy hóa chất. Dùng để đong, hút dung dịch với độ chính xác cao hơn.
Có nhiều loại pipet thủy tinh khác nhau như pipet Pasteur, pipet có vạch chia thông thường,… để phù hợp với mục đích nghiên cứu.
Đĩa pipet
Sử dụng chủ yếu để nuôi cấy, phân lập các chủng vi sinh vật hoặc thực hiện các thử nghiệm tính cạnh tranh giữa các chủng vi sinh vật trên môi trường thạch dinh dưỡng để quan sát hình thái, tính chất khuẩn lạc.
Ống nghiệm
Xem thêm : Axetilen Là Gì Và Những Thông Tin Quan Trọng Bạn Cần Biết
Dùng để chứa các dung dịch với dung tích nhỏ, nuôi cấy vi sinh vật trên môi trường lỏng hoặc thạch, thử các tính chất sinh học hóa học,…
Buret
Dùng chủ yếu trong chuẩn độ để xác định nồng độ các chất. Cần lưu ý khóa của buret, không để ống có nút vào giá ở phía dưới để tránh cháy, và không có bọt khí khi chuẩn độ.
Đọc mức dung dịch cần đặt mắt thẳng và buret phải kẹp thẳng trên giá để tránh sai số.
Cần đảm bảo rửa sạch và làm khô tất cả các dụng cụ thủy tinh trước khi sử dụng.
Xử lý dụng cụ trước khi rửa
Đối với các dụng cụ mới hoặc chưa sử dụng, cần ngâm trong nước hoặc dung dịch axit sunfuric loãng trong khoảng 24 giờ, sau đó rửa nhiều lần bằng xà phòng cho đến khi đạt độ pH trung tính. Đối với dụng cụ để nuôi cấy vi sinh vật, cần rửa sạch và tiệt trùng trong nồi hấp.
Rửa dụng cụ
Rửa dụng cụ thủy tinh phòng thí nghiệm cần tráng dụng cụ bằng nước sạch để loại bỏ các cặn bẩn bám trên bề mặt thủy tinh. Sử dụng bông thấm cồn hoặc miếng nhám xà phòng để lau sạch các ký hiệu được ghi bằng bút trên thủy tinh (nếu có). Nên chọn loại chổi rửa phù hợp với từng loại dụng cụ thí nghiệm. Sử dụng chổi với xà phòng và cọ rửa kỹ bên trong, sau đó dùng khăn mềm để lau sạch bên ngoài và rửa lại nhiều lần bằng nước, tráng bằng nước cất để đạt độ pH trung tính. Đối với pipet, nên ngâm trong dung dịch sunfocromat trong khoảng 1 ngày, sau đó rửa bằng xà phòng và rửa lại nhiều lần bằng nước, tráng lại bằng nước cất. Lưu ý: sau khi rửa xong, đặt các dụng cụ ngược để dễ làm ráo nước và làm khô ở nhiệt độ phòng hoặc sấy tại nhiệt độ từ 600 – 1000 độ C.
Cách khử trùng
Cách khử trùng tùy thuộc vào từng loại dụng cụ:
- Đối với ống pipet, sử dụng một miếng bông nhồi vào đầu ống hút, có thể sử dụng kim loại không gỉ để giữ bông và buộc đầu ống sau khi khử trùng để tránh tiếp xúc với đầu nhọn của pipet.
- Đối với ống nghiệm, bình cầu, bình tam giác, nếu không có nút, cần sử dụng nút bông để đậy. Nút bông cần giữ chức năng lọc không khí vô trùng, nên có độ dày phù hợp để không khí thoát ra, nhưng vẫn giữ lại vi khuẩn.
Ngoài ra, có thể sử dụng tủ sấy hoặc nồi hấp để khử trùng dụng cụ:
- Với tủ sấy, xếp các dụng cụ thủy tinh đã được bao gói kín vào tủ sấy. Đặc biệt, không để ống nghiệm có nút bông vào ngăn dưới để tránh cháy. Giữ khoảng cách và duy trì nhiệt độ từ 160 – 180 độ C trong 1 giờ. Chờ cho tới khi nhiệt độ xuống bằng nhiệt độ phòng trước khi lấy dụng cụ ra.
- Với nồi hấp, khử trùng với nhiệt độ 120 – 150 độ C trong khoảng 30 phút, sau đó sấy khô.
Sản phẩm sau khi khử trùng nếu không sử dụng ngay cần đặt vào túi PE và bảo quản trong tủ kín, sạch sẽ và khô ráo.
Đối với que gạt, khuấy thủy tinh, nên sử dụng ngay trong vòng 24 giờ sau khi khử trùng. Đối với đĩa petri, nên sử dụng trong vòng 3 ngày và các dụng cụ như ống nghiệm, bình định mức, nên sử dụng trong vòng 7 – 10 ngày. Đối với các dụng cụ lâu ngày không sử dụng, cần khử trùng lại trước khi sử dụng.
Cần phân loại và xử lý đúng theo quy định với các sản phẩm hỏng, và các dụng cụ không còn sử dụng.
FAQ – Câu hỏi về dụng cụ phòng thí nghiệm
Dụng cụ phòng thí nghiệm là gì?
Dụng cụ phòng thí nghiệm là các công cụ và thiết bị được sử dụng trong quá trình nghiên cứu và thực hiện các thí nghiệm khoa học. Chúng thường bao gồm các thiết bị như ống nghiệm, bình chứa, cân đo, kính hiển vi và nhiều loại công cụ khác.
Có những loại dụng cụ phòng thí nghiệm nào?
Có rất nhiều loại dụng cụ phòng thí nghiệm khác nhau, từ những dụng cụ nhỏ như ống nghiệm, chai chứa, đến những thiết bị lớn như máy lắc, máy sấy khí, hoặc máy đốt cháy. Ngoài ra, còn có các thiết bị như kính hiển vi, máy đo pH, máy nghiền và nhiều loại thiết bị khác tuỳ thuộc vào mục đích sử dụng của thí nghiệm.
Tại sao chúng ta cần sử dụng dụng cụ phòng thí nghiệm?
Dụng cụ phòng thí nghiệm rất quan trọng trong quá trình nghiên cứu và thực hiện các thí nghiệm. Chúng giúp các nhà khoa học đo lường và kiểm tra các thông số, thu thập dữ liệu và tiến hành các thử nghiệm để kiểm chứng các giả định và lý thuyết khoa học. Dụng cụ phòng thí nghiệm cung cấp môi trường an toàn và chính xác để thực hiện các thí nghiệm và nghiên cứu khoa học.
Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của dụng cụ phòng thí nghiệm trong việc thực hiện các nghiên cứu và thí nghiệm khoa học. Với những thông tin và kinh nghiệm chia sẻ, tôi hy vọng rằng bạn đã có cái nhìn toàn diện hơn về loại dụng cụ này. Hãy để lại bình luận và chia sẻ bài viết này nếu bạn cảm thấy nó hữu ích, để chúng tôi có thể tiếp tục cung cấp thêm nhiều thông tin hữu ích khác cho bạn và cộng đồng. Hãy cùng nhau khám phá thêm về thế giới thú vị của phòng thí nghiệm và khoa học!
Nguồn: https://oshovietnam.org
Danh mục: Giáo Dục
Leave a Reply